Kościół ewangelicki w Węgrowie

---

Historia

W 1679 roku, na mocy przywileju biskupa łuckiego Stanisława Witwickiego, została zrealizowana szybka budowa nowej świątyni. Proces ten zajął zaledwie jeden dzień. Nowa konstrukcja powstała w miejscu, które uprzednio zajmowała kalwińska świątynia z 1634 roku, zniszczona przez mieszkańców Węgrowa w 1678 roku. Trzeba bowiem pamiętać, że protestanci w tamtym okresie nie cieszyli się sympatią lokalnej społeczności.

Uzyskanie pozwolenia na odbudowę wiązało się z jednym kluczowym warunkiem: koniecznością postawienia zboru w ekspresowym czasie. Po odbudowie, kościół przez okres od 1679 do 1776 roku pełnił funkcję parafialną dla społeczności luterańskiej. Dopiero w 1776 roku, z chwilą otwarcia kościoła Świętej Trójcy w 1838 roku, ów zbór stał się filiałem parafii Świętej Trójcy w Warszawie. W ten sposób, aż do tego momentu, kościół stanowił główną świątynię ewangelicką w Węgrowie, co ilustruje jego znaczenie w lokalnej historii wyznaniowej.

Architektura

Prostokątny kościół, którego konstrukcja opiera się na zrębie, ma wyjątkowy charakter, przypominający tradycyjny drewniany dom mieszkalny. Wzniesiony został z bali modrzewiowych, a jego zwieńczenie stanowi niewielka sygnaturka. Na dachu, który ma typowy dwuspadowy kształt, zastosowano krycie gontem, co dodaje mu autentyczności.

Na sygnaturce odnaleźć można kuty krzyż żelazny, który stanowi symbol duchowego przeznaczenia tego miejsca. W elewacjach południowej i północnej znajdują się po dwa okna, które wprowadzają do wnętrza naturalne światło, nadając przyjemną atmosferę. Mimo upływu lat, w środku kościoła nie zachowało się żadne oryginalne wyposażenie, co może być zaskoczeniem dla odwiedzających.

W przestrzeni sakralnej znajduje się jedynie skromny, współczesny ołtarz, który nie przytłacza prostoty i surowego charakteru wnętrza. Ten wyjątkowy zabytek architektury drewnianej charakteryzuje się minimalizmem, co zaprasza do refleksji i skupienia.

Otoczenie

Obiekt sakralny otoczony jest historycznym cmentarzem, w którym znajdują się zabytkowe nagrobki. Wiele z nich zgrupowane jest w kwaterach rodzinnych, a niektóre z najstarszych pochodzą z końca XVII wieku. Te znaleziska należą do najstarszych płyt nagrobnych w Polsce, a ich historia związana jest z rodzinami szkockimi, takimi jak Hendersonowie, Lidelowie, Campbellowie oraz Hueyowie, którzy byli kupcami zbożowymi zmuszonymi do ucieczki z powodu walk religijnych.

Jednym z najbardziej interesujących nagrobków jest płyta Archebalda Campbella z 1692 roku, która zdobiona jest jego herbem oraz krzyżami św. Andrzeja skwadratowanymi z galerami. Warto zwrócić uwagę również na pomniki, które upamiętniają ważne postacie historyczne, takie jak pastor Karol Tetfejler zmarły w 1838 roku oraz Edward Marski — nauczyciel i powstaniec styczniowy, który zginął w bitwie pod Węgrowem 3 marca 1863 roku.

Na cmentarzu można dostrzec nagrobki, które zawierają symbole związane z marnością życia, a także inskrypcje, które sugerują, że pochowane tam osoby były spolonizowane już w tamtym okresie. Ten niezwykły zbiór pamiątek kulturowych tworzy wyjątkowe otoczenie dla kościoła, wpisując się w bogatą historię regionu.

---

Oceń: Kościół ewangelicki w Węgrowie

---